طراحی جانمایی تابلو | نرم افزار چیدمان تابلو برق | استاندارد چیدمان تابلو برق | اصول مقدماتی جانمایی تابلو برق

طراحی جانمایی تابلو برق وابسته به چه عواملی است ؟

همیشه این سوالات مطرح است :

در نقشه panel layout چه استانداردهایی باید رعایت شود ؟

آیا فقط سلیقه شخص طراح در چیدمان تجهیزات تابلو ملاک است یا پارامترهایی فنی هم باید درنظر گرفت ؟

تجهیزات فیدرهای مختلف با چه نظمی در کنار هم قرار بگیرند ؟

از چه نرم افزاری برای این موضوع استفاده شود ، اتوکد یا eplan یا سالید یا … ؟

و …

قبل از ورود به مباحث فنی که در بحث چیدمان تجهیزات تابلو باید مورد توجه قرار داد در ویدئوی زیر نمونه ای از طراحی جانمایی تابلو توسط نرم افزار eplan را مشاهده می نماییم .

مدت زمان فایل ویدئویی ۵:۰۵ (کیفیت ویدئو متناسب با سرعت اینترنت شما تغییر میکند)

چیدمان تجهیزات تابلو برق به ۴ اصل مهم وابسته است :

 نکات ایمنی

 نکات فنی

 صرفه جویی در فضاها

 نظم و زیبایی

  مرحله اول : رعایت نکات ایمنی در تابلو برق  

در صنعت برق اولین و مهمترین مسئله ایمنی در مقابل برق گرفتگی و آتش سوزی است . بحث چیدمان قطعات و لوازم نیز از این قاعده مستثنی نیست در زیر ۲ مورد از مهمترین این موارد را ذکر می نماییم :

• کلیدهای اصلی ، مینیاتوری و یا قطعاتی که برای قطع و وصل مدار پیش بینی شده اند باید به راحتی قابل دسترس باشند ، این موضوع را همیشه در نظر داشته باشید که در موقع خطر مانند آتش سوزی و برق گرفتگی کارگران و یا اپراتور با عجله و استرس به سمت تابلو برق می آیند و در صدد این هستند که کلید اصلی تابلو را قطع نمایند ، بنابراین یک طراح باید محل نصب قطعات را طوری در طراحی تابلو برق پیش بینی نماید که اولا اگر شخصی با قد کوتاه خواست اقدام به قطع کلید اصلی نماید کلید در ارتفاع مناسبی نصب شده باشد .
• اگر طراحی تابلو برق دارای شینه یا شینه بندی می باشد حتی المقدور شینه ها را دور از دسترس نصب کنند و حتما روی شینه ها را با طلق بپوشانند تا به هیچ وجه احتمال برخورد دست شخص با قسمت های برق دار وجود نداشته باشد .

  مرحله دوم : رعایت نکات فنی در تابلو برق  

 قطعاتی مانند PLC یا سایر کنترل گر ها در مقابل ضربه بسیار حساس هستند و معمولا روی آنها منافذی برای تبادل و تهویه هوا وجود دارد که به همین دلیل این تجهیزات در مقابل ورود اشیای ریز ، براده های آهن و گرد و غبار به شدت آسیب پذیر هستند و از طرفی اپراتور با این قطعات کمتر سر و کار دارد بنابراین خیلی بهتر است که این قطعات در بالاترین قسمت تابلو برق قرار بگیرند که کمتر در دسترس باشند .

 همیشه قطعاتی مانند ترمینال و یا شینه هایی که باید از طریق کابل به خارج از تابلو برق مرتبط شوند طوری طراحی و نصب شوند که کاربر یا نصاب بتواند به راحتی و به دور از هرگونه تماس بدنی با قسمت های برق دار دیگر کار کند . حداقل فضای خالی برای مانور ، فرم دادن و بستن کابل ها ۱۵ سانتیمتر است و هرچقدر سایز کابل ورودی به تابلو بالاتر می رود باید فضای بیشتری در نظر گرفته شود برای مثال اگر کابل ورودی به تابلو ۳×۹۵ میلیمتر مربع باشد این حداقل فضای مورد نیاز ۳۰ سانتیمتر است . چنین مواردی در پکیج آموزش جانمایی تابلو توسط eplan pro panel در نظر گرفته شده است .

جانمایی و نصب کلید اصلی و خروجی ها مطابق با استاندارد چیدمان تابلو برق را باید تا حدی نسبت به مسیر کابل های ورودی و خروجی از تابلو برق با فاصله در نظر گرفت تا کابل های ارتباطی در هم تنیده نشده و نصاب دچار مشکل نشود .

 خازن ها حتما به صورت ایستاده و حتی المقدور در پایین ترین قسمت تابلو و کف آن نصب شوند .

باتوجه به حجم سیم هایی که قرار است از داخل داکت عبور کنند باید از داکت مناسب استفاده شود و همچنین حدود ۳۰ درصد از فضای داخل داکت به عنوان spare خالی باشد . در تابلوهای برق داکت ها باید از نوع شیاردار انتخاب شوند .

در انتخاب داکت باید عرض داکت ، متناسب با حجم تجهیزات انتخاب شود و در صورت بالا بودن حجم wiring می توان از داکتی با عمق بیشتر استفاده کرد .

• در مواردی که مونتاژ کار به جای خم دادن شینه ها مجبور شده شینه ها را به هم پیچ کند اینگونه متصل شدن شینه ها به هم باید به گونه ای کاملا مستحکم صورت گرفته شده باشد وگرنه در جریان های بالا وجود lose connection بین شینه ها باعث اتصالی خواهد شد .
• تمامی اتصالات و به خصوص سیم هایی که از باسبار منشعب می شوند ، باید با سر سیم مخصوص و کابلشو پرس شده و توسط پیچ و مهره به هم متصل شوند .
• تمامی مصارف داخل تابلو برق باید دارای فیوز مناسب باشند مانند فن ، هیتر و … .

  مرحله سوم : صرفه جویی در فضای تابلو برق  

 قطعات تابلو برق را باید طوری جانمایی کرد تا از حداقل سیم و شینه استفاده شود  ، این نکته فقط مربوط به هزینه آنها نمی شود بلکه به حجم استفاده از سیم و کابل در داکت ها هم مرتبط است ، زیرا استفاده بیش از حد نیاز از سیم و شینه در تابلو ، خود باعث تولید حرارت و گرمای بیشتر می شود .

 از طرفی صرفه جویی در فضای استفاده شده از سینی تابلو نباید توسعه آینده تابلو برق را دچار مخاطره نماید به همین دلیل به طور معمول ۲۰ درصد از فضای سینی تابلو را برای احتمال توسعه تابلو در آینده خالی می گذارند .

 تجهیزاتی مانند ترموستات های تابلو برق که برای راه اندازی فن و یا هیتر تابلو به کار می روند در صورتی که روی سینی تابلو فضای کافی نداشته باشیم می توانند بر روی درب تابلو هم نصب شوند .

 همانطور که می بینیم ارتفاع سینی ۱۶۰ سانتیمتر است که اگر سینی بلندتر انتخاب می شد کار اتصال کابل به شینه های متصل به خروجی VSD به دلیل فضای کم بسیار مشکل می شد .

 با توجه به اینکه امکان اضافه کردن بیشتر ارتفاع سینی نبود تجهیزات فرمان این دو VSD در فضای A قرار گرفتند و به این شکل حداکثر استفاده از فضای موجود انجام شد .

در تخمین های اولیه در مورد اینکه تجهیزات چقدر فضا را اشغال می کنند نرم افزارهایی مانند eplan کمک بسیار زیادی به ما می توانند بکنند به دلیل اینکه زمانی که می خواهیم نقشه جانمایی تابلو را با eplan طراحی کنیم تجهیزات قرار گرفته در مدار ما همگی دارای ابعاد و اندازه هستند این موضوع باعث می شود که مثلا زمانی که می خواهیم ترمینال های تابلو را در بخش پایینی سینی جانمایی کنیم نرم افزار در مرحله اول به ما اعلام می کند که ترمینال های سلول مورد نظر چقدر فضا می گیرد . که این موارد در پکیج آموزش جانمایی تابلو به صورت کامل مورد بررسی قرار گرفته است .

  مرحله چهارم : نظم و زیبایی جانمایی تابلو

 زیبایی تابلو برق  ، نشانه نظم و حرفه ای بودن طراح آن است . و این نکته حتی در تعمیرات ، عیب یابی و تعویض قطعات تابلو بسیار پراهمیت است و نصاب و تعمیرکار راحت تر و اطمینان بیشتری می توانند در تابلو کار کنند .

 جانمایی قطعات کنار هم حتی الامکان دارای هارمونی باشد .

 سیم ها و کابل های خارج از داکت فرم دهی مناسبی باید داشته باشند .