در تابلو برق کلیدهای قابل قطع زیر بار به زبان ساده چگونه عمل می کنند ؟
همانطور که می دانیم در لحظه قطع کلید قابل قطع زیر بار یک قوس الکتریکی ایجاد می شود ، تا لحظه ای که کنتاکت های کلید به طور کامل از همدیگر جدا شوند . حال هرچه جریان عبوری از مدار بیشتر باشد جرقه ایجاد شده در کنتاکت های کلید قوی تر خواهد بود .
عمل قطع کنتاکت در کلیدهای قابل قطع زیر بار در تابلو برق فقط و فقط توسط نیروی فنر امکان پذیر است و به هیچ وجه کلیدهایی که با نیروی دست عمل قطع کردن کنتاکت را انجام می دهند مناسب برای استفاده زیر بار نیستند .
در طراحی تابلو برق نحوه عملکرد کلیدهای قابل قطع زیر بار به این صورت است که ۲ اتفاق در آنها در لحظه قطع رخ می دهد :
الف) فنر فشرده شده در یک لحظه با سرعت بسیار زیاد رها می شود و کنتاکت های کلید از هم جدا می شوند .
ب) در اطراف کنتاکت ها وجود جرقه گیر که شامل ورقه های فلزی می باشد باعث می گردد جرقه یا آرک را درون خود دفع کنند .
بهترین حالت برای قطع و وصل کلیدها در تابلو
برای قطع کلید همیشه ابتدا کلیدها و کنتاکتورهای زیر شاخه آن را قطع کنیم و در آخر کلید اصلی را قطع نماییم . و برای وصل به صورت برعکس عمل نماییم به این صورت که ابتدا کلید اصلی تابلو برق را وصل کنیم و سپس سایر تجهیزات آن فیدر را متصل نماییم .
در ویدئوی زیر نحوه عملکرد یک circuit breaker را در قطع جریان خطا مشاهده می نمایید .(کیفیت ویدئو برحسب سرعت اینترنت شما متغییر است)
مدت زمان ویدئو = ۲:۳۴
بررسی تخصصی کلیدهای کامپکت MCCB در تابلو برق
کلیدهای MCCB از جمله کلیدهای کندکار در طراحی تابلو به حساب می آیند که برای قطع و وصل هم برای جریان های اضافه بار و هم برای جریان های اتصال کوتاه می توانند استفاده شوند .
نمونه هایی از طراحی تابلوهایی که دارای کلیدهای کامپکت هستند در پکیج آموزش EPLAN آمده است .
کلیدهای MCCB در یک طبقه بندی به دو دسته fix و قابل تنظیم یا adjustable تقسیم می شوند .
کلیدهای MCCB نوع fix در رنج های جریانی ۱۶A ، ۲۵A ، ۳۲A ، ۵۰A ، ۸۰A ، ۱۰۰A ، ۱۲۵A ، ۱۶۰A ، ۲۰۰A و … و ۱۶۰۰A موجود می باشند .
در حالت کلید های adjustable می توانیم کلید را مثلا در یک بازه مشخص ۸۰A تا ۱۰۰A روی یک جریان مشخص تنظیم نماییم .
در تصویر زیر نمونه هایی از کلیدهای کامپکت MCCB را مشاهده می نماییم .
بررسی تخصصی لوازم جانبی کلیدهای MCCB
در ویدئوی زیر نحوه نصب واحد trip unit در یک کلید MCCB را مشاهده می نمایید .(کیفیت ویدئو برحسب سرعت اینترنت شما متغییر است)
مدت زمان ویدئو = ۱:۰۴
در ویدئوی زیر نحوه نصب ماژول vigi در یک کلید MCCB را مشاهده می نمایید .(کیفیت ویدئو برحسب سرعت اینترنت شما متغییر است)
مدت زمان ویدئو = ۲:۰۷
کنتاکت های باز و بسته :
این کنتاکت ها که معروف به کنتاکت های OF می باشند متناسب با وضعیت باز یا بسته بودن کلید کامپکت ، باز یا بسته می شوند که از این کنتاکت ها در مدار فرمان در تابلو برق استفاده می شود .
کنتاکت های FAULT یا SDE :
زمانی که کلید کامپکت به هر دلیلی خطایی را مشاهده کند این کنتاکت ها تغییر وضعیت می دهند ، همان کنتاکت های OF را که در شکل بالا دیدیم اگر در محل مربوط به SDE روی کلید نصب شوند عمل تشخیص fault را انجام می دهند ، در قسمت های جلوتر محل قرار گیری این کنتاکت ها روی کلید نشان داده خواهد شد .
موتور کلید کامپکت :
با وجود موتور برای کلید MCCB در طراحی تابلو برق نیز عملیات CLOSE کردن کلید یا همان شارژ کردن فنر برای قطع مجدد ، به وسیله موتور صورت می گیرد . در تصویر زیر نمونه ای از موتور کلید کامپکت اشنایدر الکتریک را مشاهده می نمایید .
رله under voltage کلید کامپکت :
منطق عملکرد این بوبین به این صورت است که زمانی که برق روی این بوبین قطع شود و یا به عبارت صحیح تر ولتاژ روی این بوبین از یک حدی کمتر شود باعث قطع کلید MCCB می گردد ، و تا زمانی که برق روی آن قرار نگیرد اجازه وصل به کلید را نمی دهد . بنابراین به زبان ساده رله under voltage به این صورت عمل می کند که تا زمانی که برق روی آن قرار دارد در عملکرد عادی کلید تغییری ایجاد نمی کند و کلیدی که در حالت close قرار دارد همچنان close باقی می ماند و جریان از آن عبور می کند ، ولی زمانی که برق در مدار فرمان تابلو برق از روی رله under voltage برداشته می شود این رله در واقع ۲ عمل را انجام می دهد :
کلید را قطع می کند .
به کلید تا زمانی که برق به رله under voltage نرسد اجازه وصل نمی دهد .
این عمل دومی که رله under voltage انجام می دهد به نوعی برای ایمنی مدار در تابلو برق کاربرد دارد مثلا فرض کنید می خواهیم ۲ منبع ورودی برق داشته باشیم یکی از دیزل و یکی هم از برق شهر در این صورت کلیدی که قطع شده باشد حتی اگر به صورت دستی هم بخواهیم آن را وصل کنیم امکان پذیر نیست مگر آنکه بوبین under voltage آن در مدار فرمان طبق منطق خاصی برق دار شده باشد .
در تصویر زیر نمونه ای از یک بوبین under voltage را می بینیم .
رله shunt trip در کلیدهای کامپکت :
این بوبین به این صورت عمل می کند که زمانی که برق بهش برسد باعث قطع کلید می گردد ، به عبارتی این بوبین در مدار فرمان در محلی قرار می گیرد که بخواهیم در صورت ایجاد شدن یک خطای مشخص نیز کلید MCCB قطع گردد .
اما در هر کلید کامپکت تجهیزات کمکی معرفی شده در بالا باید در محل مخصوص خود قرار بگیرند در تصویر زیر محل قرارگیری این تجهیزات در یک کلید MCCB برند schneider electric را ملاحظه می کنید .
کلیدهای MCCB در تابلو برق علاوه بر قابلیتی که در قطع جریان های اضافه بار و اتصال کوتاه دارند ، دارای این امکان هستند که با اضافه کردن رله هایی به نام MICRO LOGIC به آنها یک سری از پارامترها را به طور تخصصی تغییر داد . در شکل زیر یک کلید MCCB به همراه رله میکرولاجیک آن را مشاهده می نمایید . رله های میکرولاجیک کلیدهای ACB هم در وب سایت مدرسه برق مورد بررسی قرار گرفته اند .
رله میکرولاجیک کلید MCCB
Ir : آستانه حفاظت بلند مدت در برابر اضافه بار
Im : آستانه حفاظت در برابر اتصال کوتاه
Icu : مقدار جریان اتصال کوتاهی که کلید فقط یک بار می تواند آن را بدون آسیب در تابلو برق قطع کند و برای دفعات بعدی باید تعمیر ، سرویس و یا تعویض شود .
Ics : مقدار جریان اتصال کوتاهی که کلید به تعداد دفعات زیاد می تواند آن را قطع کند بدون آنکه نیازی به تعمیر ، سرویس و یا تعویض باشد .
Isd : حفاظت جریان اتصال کوتاه در مدت کوتاه
Ii : حفاظت جریان لحظه ای اتصال کوتاه
Ig : حفاظت خطای زمین
tG : تاخیر زمانی در قطع خطای زمین
tsd : تاخیر زمانی در قطع ، هنگام اتصال کوتاه
tr : تاخیر زمانی در قطع ، هنگام اضافه بار
۲ دیدگاه. ارسال دیدگاه جدید
تشکر ویژه به خاطر مطالب مفید وبا ارزشتون
متشکر و ممنون