تابلو برق | کلیدهای حرارتی در تابلو برق | بخش های مختلف MPCB ها | تنظیم کلیدهای حرارتی و کاربرد آنها

در طراحی تابلو برق بیمتال یا رله اضافه بار حرارتی چه وظیفه ای بر عهده دارد ؟

بیمتال برای حفاظت موتور در برابر اضافه بار در تابلو برق مورد استفاده قرار می گیرد ، بیمتال از دو فلز با ضریب انبساط طولی متفاوت تشکیل شده که روی هم پرس شده اند و هنگامی که حرارت ایجاد شده بر اثر عبور جریان در مدار قدرت بالا می رود باعث گرم شدن و انبساط این دو فلز می شود و در نتیجه آنها خمیده شده و جریان را قطع می کنند .

در تصویر زیر نحوه عملکرد تیغه های بیمتال را مشاهده می نمایید .

نمای کلید بیمتال و اجزای آن

نحوه قرارگیری بیمتال در تابلو برق

در مورد نحوه عملکرد بیمتال نکات زیر را باید بدانیم :

 بیمتال هیچ گاه نمی تواند به طور مستقیم مدار قدرت را قطع نماید .

 در صورت ایجاد اضافه بار بیمتال فرمان قطع را به کنتاکتور می دهد و این کنتاکتور است که مدار را قطع می کند ، بنابراین بیمتال همیشه باید همراه با کنتاکتور در طراحی تابلو قرار گیرد .

 نحوه قرار دادن بیمتال در مدار فرمان معمولا به این شکل است که کنتاکت ON/OFF آن با بوبین کنتاکتور سری می شود و در صورت بروز over load نیز برق بوبین کنتاکتور قطع شده و کنتاکتور مدار قدرت را قطع می کند .

آیا قرار گیری بیمتال به تنهایی در تابلو برای حفاظت کافی است ؟

در صورت قرار گیری بیمتال برای فیدرهای موتوری حتما باید فیوز دیگری مانند مینیاتوری یا سیلندری در مدار قرار گیرد تا موتور را در برابر اتصال کوتاه حفاظت کند چون بیمتال فقط جریان های اضافه بار را می بیند .

در تصویر زیر مدار قدرت موتورهای تک فاز و سه فاز با کنتاکتور و بیمتال را مشاهده می نمایید .

بیمتال الکترونیکی چه وظیفه ای در تابلو برق بر عهده دارد ؟

 این قطعه از نظر ساختار و کارکرد کاملا شبیه به بیمتال معمولی است با این تفاوت که در بیمتال الکترونیکی می توان مدت زمان راه اندازی موتور را تنظیم نمود .

 الکتروموتورهایی هستند که زمان راه اندازی طولانی دارند و یا به عبارتی مدت زمان زیادی طول می کشد تا به دور نامی برسند ، در این موارد استفاده از بیمتال معمولی ممکن است باعث قطع بی مورد مدار در لحظات اولیه شود در چنین مواردی از بیمتال الکترونیکی استفاده می شود .

 بیمتال های الکترونیکی معمولا از ۵ ثانیه تا ۳۰ ثانیه قابلیت تنظیم دارند به این صورت که وقتی مثلا روی ۳۰ ثانیه تنظیم می شوند پیک جریان اولیه موتور را تا ۳۰ ثانیه می توانند تحمل کنند .

در تصویر زیر یک بیمتال نوع الکترونیکی را می بینیم ، همانطور که در تصویر مشخص است این نوع بیمتال دارای امکان تنظیم زمان هم هست .

کلیدهای MPCB در تابلو برق چه وظیفه ای برعهده دارند ؟

این دسته از کلیدها به طور تخصصی برای حفاظت موتورهای الکتریکی ساخته شده اند ، مهمترین ویژگی کلیدهای MPCB این است که در این کلیدها تقریبا تمامی پارامترهای حفاظتی موتور دارای رنج قابل تنظیم هستند .

در زیر کلید MPCB را مشاهده می نمایید .

کلید MPCB هم مانند سایر کلیدهای دیگر قابلیت اضافه کردن کنتاکت های کمکی دارد در تصویر زیر یک کنتاکت کمکی می بینیم که شامل یک کنتاکت N.C (با شماره ۹۷ و ۹۸) مخصوص fault و یک کنتاکت N.O (با شماره ۵۳ و ۵۴) مخصوص وضعیت on/off است که در مدار فرمان قرار می گیرند .

طراحی مدار فرمان فیدرهایی که دارای کلیدهای MPCB هستند توسط نرم افزار eplan pro panel در بخش ترسیم مدار با eplan قرار دارد .

تفاوت کلید MPCB با BIMETAL

 بیمتال مدار فرمان را در تابلو قطع می کند ولی MPCB مستقیما می تواند مدار قدرت را قطع کند .

 بیمتال فقط جریان های اضافه بار را می بیند ولی MPCB علاوه بر جریان های اضافه بار نیز اتصال کوتاه را هم می بیند .

رله اضافه بار یا کنترل بار overload relay

رله اضافه بار در واقع همان وظیفه بیمتال را انجام می دهد و بعد از کنتاکتور قرار می گیرد با تفاوت های زیر :

 بیمتال مستقیما توسط حرارت خط و بصورت مکانیکی عمل می کند ، ولی کنترل بار به وسیله ترانس جریان های کوچکی که بر روی هر خط دارد جریان مدار را می خواند و در صورت ایجاد over load مدار فرمان را قطع می کند ، بنابراین عملیات را به صورت الکترونیکی انجام می دهد .

 حرارت محیط می تواند تا حدودی روی کار بیمتال تاثیر داشته باشد ولی رله کنترل بار هیچ تاثیری از درجه حرارت محیط نمی گیرد .

 بیمتال مستقیما در مدار قدرت به سه فاز وصل است اما در رله کنترل بار سه تا سوراخ وجود دارد که سه فاز از داخل آنها رد می شود و رله از جریان هر فاز نمونه برداری می کند .

 برخی از رله های کنترل بار دارای امکان تنظیم on delay و off delay هستند .

در تصویر زیر یک رله اضافه بار یا کنترل بار را مشاهده می نمایید .